We draaien ons steeds meer vast in de jeugdzorg. Recente onderzoeken en noodkreten uit de samenleving spreken boekdelen. We weten dat problemen van kinderen vaak meerdere oorzaken hebben en ook vaak buiten het kind liggen. Denk aan financiële problemen van ouders met bestaansonzekerheid, relatie problemen of persoonlijke problemen. Vaak is het gedrag wat we zien van een kind een symptoom van groter iets wat niet goed is gegaan. Directeur – Bestuurder Arjen Keers van Gezinshuis.com deelt de visie vanuit Gezinshuis.com op de organisatie van de jeugdzorg en hoe we die drastisch kunnen én moeten verbeteren.
Gedragsgerichte interventie
De maatschappij ziet het gedrag van het kind. Dit wordt steeds vaker gezien als een probleem en zet daar de jeugdzorg op in om het gedrag hanteerbaar en aanvaardbaar te maken voor de maatschappij. De andere factoren die meespelen worden niet vanuit de jeugdzorg aangepakt. Dat ligt doorgaans bij een andere ‘hulpverlener’. Het gedrag wat het kind vertoont wordt geclassificeerd en op basis daarvan volgt een interventie. Deze interventie is vaak gericht op het kind, de omgeving en op de opvoeding.
Symptoombestrijding in plaats van langdurige aandacht en zorg
Wat mist is de focus op andere factoren zoals de bestaanszekerheid van het gezin. De interventie heeft vaak tot resultaat dat het beter gaat met het kind en de opvoeding. In mijn optiek, is de aandacht die de interventie met zich mee brengt vaak van grotere invloed op de verbetering dan de interventie zelf. En omdat het beter gaat stopt de interventie en daarmee de aandacht. En dan kan het zo maar weer eens slechter gaan met een kind in het gezin. Problemen komen vaker en heftiger terug en dan kan het zomaar leiden tot ingrijpen met een jeugdbeschermingsmaatregel (vrijwillige hulp is immers niet toereikend).
De kracht van het gewone leven
Vanuit de jeugdbescherming ligt meer focus op veiligheid dan op ontwikkeling vanuit een verleden waar gezinsvoogden steeds vaker er op gewezen zijn dat daar hun verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid ligt. Ook vanuit de jeugdbescherming wordt ingezet op gedrag van het kind en de opvoeding, maar de jeugdbescherming heeft nauwelijks invloed op de andere factoren die een rol spelen bij het ontstaan en in standhouden van problemen van kinderen.
Daarbij richt de jeugdbescherming zich op het borgen van de direct zichtbare veiligheid, zoals geen verwaarlozing, geen geweld en goede gezondheid. Als dat ontbreekt worden kinderen uit huis geplaatst of doorgeplaatst. De existentiële behoefte om er onvoorwaardelijk te mogen zijn en te wortelen wordt hierin niet goed meegewogen. Want het is heel moeilijk in te schatten welk effect dit heeft op lange termijn.
Dus zeg ik; zet in op de kracht van het gewone leven, met een brede maatschappelijke blik ondersteunen en helpen en borgen van langdurige relaties van de ondersteuning en hulp! In eerste instantie thuis en blijf verbonden aan een gezin ook als het beter (lijkt) te gaan en betaal hier ook voor. Zet in op bestaanszekerheid voor ouders en neem stress weg. Dat geeft veel meer rust en ruimte om op te voeden.
Gezinshuizen voor uithuisgeplaatste kinderen
Als een kind dan toch niet meer thuis kan wonen: betrek ouders en kind dan bij het ergens anders gaan wonen. Kijk in de omgeving naar een gezin waar het kind blijvend kan opgroeien en bij ‘lastig’ gedrag zet een gezinshuis in waar kinderen blijvend kunnen opgroeien met specifieke inzet en aandacht.
Een ding weten we wel zeker, oprechte en langdurige aandacht geven aan kinderen en gezinnen werkt!